Gabar petrolü rekor kırdı.. 47 bin varil

Bakan Bayraktar: Gabar petrolünde üretim miktarı belli oldu
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ''Çevreye uyumlu bir şekilde, Türkiye'nin en kaliteli petrolünü Gabar'da yüksek oranda üretmeye başladık. Günde yaklaşık 47 bin varil petrol üretiyoruz.'' dedi.

Yenilenebilir enerjiyi devreye alırken aynı zamanda petrol ve doğal gaz gibi diğer yerli kaynakları da ekonomiye katmak gerektiğini ifade eden Bayraktar, "Çevreye uyumlu bir şekilde, Türkiye'nin en kaliteli petrolünü Gabar'da yüksek oranda üretmeye başladık. Günde yaklaşık 47 bin varil petrol üretiyoruz. Bunun yanı sıra Karadeniz'de, Sakarya Doğal Gaz Sahası'nda yaklaşık 2,6 milyon eve yetecek kadar doğal gaz üretmeye başladık." diye konuştu.

Bayraktar, Zonguldak'ta karadan 170 kilometre açık denizde doğal gaz çalışmaları yürüttüklerini ifade ederek, şöyle devam etti:

"Deniz derinliğinin 2 bin 100 metre, yani 2 kilometreden fazla olduğu bir noktada deniz tabanına ulaşıyoruz. Oradan yine 2000-2500 metrede sondaj yapıyoruz. Doğal gazı kendi kaynaklarımızla, mühendislerimizle, buralardan yetişmiş sizlerle aramaya karar verdiğimizde bize dediler ki 'yapamazsınız, bunu arayamazsınız, bu çok zor bir iş'. Oradaki gazı bulup karaya getirip evlerimize, sizlere ulaştırıyoruz. Kendisi üreten, teknisyen ve mühendisleri olan bir ülke olarak Türkiye, enerjide dışa bağımlılığını azaltacak ve inşallah bu 30 yıl içindeki karbon nötr hedefinin yanına enerjide tam bağımsız bir Türkiye'yi hep birlikte koyacağız."

GABAR PETROLÜ

Türkiye’nin Petrol Üretimi ve Gabar Petrolü

Türkiye’de petrol arama çalışmaları erken dönemde kısıtlı bir şekilde yürütülmüştür. 1934’te başlatılan arama ve keşif çalışmaları ile 1955’e dek toplam 95 petrol kuyusu açılmıştır. 1954’te TPAO’nun kurulmasının ardından özel sektörde faaliyet gösteren şirketlerin yanı sıra ulusal petrol şirketi aracılığıyla da hidrokarbonlar alanında çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bu doğrultuda 1954-2004 arasında 2 ve 3 boyutlu sismik araştırma çalışmaları sonucunda 3 bin 140 kuyu açılırken 1.344 kuyuda üretim yapılmıştır. 2004’te Türkiye sınırları içerisindeki toplam ham petrol üretimi yaklaşık 45,7 bin varil/gün iken bahse konu üretimin 29 bin varil/günlük kısmı (yaklaşık yüzde 63,5) TPAO tarafından gerçekleştirilmiştir. 2014’te 49,3 bin varil/güne ulaşan yurt içi üretiminin 34 bin varil/gününü (yaklaşık yüzde 69) yine TPAO karşılamıştır. Üretilen petrolün yurt içindeki dağılımı incelendiğinde Batman (yüzde 73) başı çekerken ardından Adıyaman (yüzde 26) ve Trakya bölgesinin (yüzde 1) geldiği görülmektedir.

Petrol, dünya geneline benzer şekilde Türkiye’nin de en fazla tükettiği enerji kaynağıdır. Türkiye’nin toplam enerji arzının yüzde 30’una yakın bir kısmını oluşturan petrol büyük ölçüde ithalat ile karşılanmaktadır. Ağırlıklı olarak ulaşım sektöründe kullanılan petrol talebinin yerli üretimle karşılanması ise dışa bağımlılığın azaltılması ve enerji ithalat faturasının düşürülmesi için kritik bir öneme sahiptir. Türkiye’nin ulusal petrol şirketi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) kara ve deniz yetki alanlarında son yıllarda gerçekleştirdiği sismik araştırma ve sondaj faaliyetleri ve keşfedilen rezervler bu bakımdan büyük önem taşımaktadır. Sürmekte olan aramalar yeni rezervlerin açığa çıkarılabileceğine dair bulgular ortaya çıkarırken yerli petrol üretiminin artarak devam edeceği öngörülmektedir.

Türkiye’nin Petrol Üretimine Genel Bakış

MEMP Sonrası Yeni Keşifler: Sakarya Gaz Sahası ve Gabar Petrol Sahası

Türkiye MEMP ile uzunca bir süredir milli enerji şirketi olan TPAO aracılığıyla kara alanlarında sürdürdüğü petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerini kendi imkanlarıyla denizlere taşıma iradesi sergilemiştir. Üç tarafını çevreleyen derin denizlerde arama ve sondaj yapmak üzere kendi filosunu oluşturma kararı alan Türkiye 2017’de ilk gemisini TPAO envanterine katmıştır. Fatih adı verilen derin deniz sondaj gemisine 2019’da Yavuz, 2020’de Kanuni ve son olarak 2022’de Abdülhamid Han derin deniz sondaj gemileri katılmıştır. 2020’de Sakarya Gaz Sahası adı verilen ve Karadeniz’de gerçekleştirilen en büyük keşif olan doğal gaz rezervi de bu politikanın en somut çıktısıdır. Rezerv, keşfedildiği yıl dünya genelinde denizlerde keşfedilen en büyük doğal gaz rezervi olması nedeniyle de ayrıca önemlidir. Keşfin gerçekleştirildiği 2020’de Türkiye’nin toplam doğal gaz üretimi 441 milyon metreküp iken bu sahanın üretime alınmasının ardından Nisan 2024’te yalnızca Sakarya Gaz Sahası’ndan günde 4,5 milyon metreküp doğal gaz üretilmiştir. Denizlerdeki arama ve sondaj faaliyetlerini karada devam ettirilen çalışmaların izlemesi önemli petrol keşiflerini beraberinde getirmiştir. Adana’nın Ceyhan ilçesinde gerçekleştirilen sondaj faaliyetleri neticesinde 2022’de Çukurova 1 ve Çukurova 2 isimli kuyularda yüksek kalitede ve üretilebilir rezerv miktarı yaklaşık 8 milyon varil olan petrol rezervi keşfedilmiştir. Halihazırda petrol üretilen bölgede daha fazla keşif yapılabileceğine dair de bulgular mevcuttur. Koronavirüs (Covid-19) salgını döneminde dahi sürdürülen arama ve sondaj çalışmalarının bir diğer önemli sonucu ise Şırnak ilindeki Gabar Dağı’nda keşfedilen petrol rezervidir. 2021’de gerçekleştirilen keşif yüksek kalitesi ve yaklaşık 150 milyon varillik büyüklüğü ile aynı yıl dünya genelinde karalarda keşfedilen en büyük on petrol rezervi arasında yer almıştır. Bu keşfin ardından Şehit Esma Çevik sahasında 26 kuyu, Şehit Aybike Yalçın sahasında 5 kuyu ve Teğmen Akdeniz sahasında 2 kuyu olmak üzere toplam 33 ayrı kuyuda üretim yapılmaktadır. Keşfin gerçekleştirildiği yıl Türkiye’de ortalama 69,3 bin varil/gün ham petrol üretilirken ve bunun 55,6 bin varil/günlük kısmı TPAO tarafından karşılanırken Nisan 2024’te TPAO’nun yalnızca Gabar’da ürettiği ham petrol miktarı 40 bin varil/gündür. Gabar Dağı’nda keşfedilen rezerv yetmiş yıllık TPAO tarihinin en büyük petrol keşfi olma özelliğini taşımaktadır. 2024 içerisinde üretim yapılan kuyu sayısının 33’ten 95’e çıkarılması hedeflenirken üretimin de yılın ilk yarısında 50 bin varil/güne ve yıl sonunda 100 bin varil/güne çıkarılması planlanmaktadır. Yalnızca Gabar’da gerçekleştirilecek bu üretime TPAO’nun diğer sahalarındaki üretimin ve özel sektörün gerçekleştirdiği ham petrol üretiminin de eklenmesiyle toplam üretimin 200 bin varil/güne ulaşması öngörülmektedir. Türkiye’nin petrol tüketiminin yaklaşık 1 milyon varil/gün olduğu göz önünde bulundurulduğunda bahsedilen hedeflere ulaşıldığında yalnızca Gabar petrolünün tüketimin yüzde 10’unu, toplam petrol üretiminin de tüketimin yüzde 20’sini karşılayabileceği düşünülmektedir.