EVRİM ÖCAL
WASHINGTON - Uluslararası yardım kuruluşları, savaşının çıkması durumunda Irak'ın ciddi boyutta bir insani felaketin içine sürükleneceği tahmininde bulunuyorlar. BM, buna karşı yardım önlemleri almaya hazırlanırken, maddi kaynak sıkıntısı ve ABD Savunma Bakanlığı'nın işbirliğine yanaşmaması yüzünden ilerleme kaydedemiyor.
BM, savaş durumunda en az 10 milyon Iraklının gıda maddesi sıkıntısı çekeceğini, her iki Iraklıdan birinin sıhhi donanım ve su olmayan koşullarda yaşayacağını tahmin ediyor. Yaklaşık 3.5 milyon insanın ise savaştan ya da baskıdan kurtulmak için evini terk edip başka ülkelere sığınması bekleniyor.
BM'nin ilk Körfez Savaşı'ndan sonra uyguladığı yaptırımlar nedeniyle Irak'ta zaten en az bir milyon çocuğun sağlıksız koşullarda yaşadığına işaret eden yetkililer, daha sonra başlayan ''Petrol Karşılığı İnsani Yardım Programı'' olmasa durumun daha vahim boyutlara varmış olabileceğini belirtiyorlar.
BM bünyesindeki insani yardım programını koordine eden Kenzo Oshima, alınacak önlemler sayesinde Irak halkına her ay 260 bin ton gıda maddesi dağıtıldığını söylerken, bunun bile Afganistan'a yapılan yardımın 4 katı olduğuna dikkat çekiyor. Irak halkının üçte ikisi, ''Petrol Karşılığı İnsani Yardım Programı''ndan yararlanıyor.
ABD'NİN ZORUNLU YARDIMI
Savaş durumunda BM görevlileri Irak'ı terk etmek zorunda kalırsa, bu yardımın da kesileceğine işaret eden yetkililer, o zaman mevcut gıda malzemelerinin ancak 6 hafta dayanacağını kaydediyorlar. Bu olasılıkları aşabilmek amacıyla acil yardım programı uygulamanın şart olduğunu kaydeden BM yetkilileri, 120 milyon dolar gereken finansman için şimdiye kadar ancak 40 milyonun toplanabildiğini söylüyorlar.
Acil program için ABD 15 milyon dolar vaat ederken, Almanya'nın katkısı 2 milyon dolarla sınırlı. Bu arada savaşı kaçınılmaz çare olarak gören birçok devletin yardım programına hiçbir katkı sağlamaması dikkat çekici. Savaş halinde tüm yardımların BM tarafından yürütülmesi gerekiyor.
Sivil yardım kuruluşları, çalışmalarını daha çok Kuzey Irak'taki Kürt bölgesinde yoğunlaştırıyor. ABD'den çok az sayıda yardım kuruluşunun Irak'ta faaliyet göstermesinin başlıca nedeni ise Washington'un bu alanda uyguladığı yaptırımları ancak bundan 2 gün önce gevşetmesinden kaynaklanıyor. Beyaz Saray Sözcüsü Ari Fleischer de Irak operasyon düzenlemeleri durumunda halkın gıda ve sağlık ihtiyaçlarını karşılayacaklarını açıkladı.
Ancak savaş durumunda ABD'nin sağlaması gereken insani yardımın gönüllü bir adım değil. Cenevre Konvansiyonu'nda yer alan maddeler, savaş nedeniyle bir ülkenin işgali halinde, bunu gerçekleştiren ülkenin, halkın temel ihtiyaçlarını sağlamakla yükümlü olduğunu belirtiyor. Buna karşın, BM yetkilileri, söz konusu yardım programlarıyla ilgili olarak Pentagon'da kendileriyle işbirliği yapacak kişileri bulmakta şimdilik zorlanıyor.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:23
