TÜRKİYE KUŞ ALANLARINI KAYBETMEKLE KARŞI KARŞIYA!

İSTANBUL (İHA)- Türkiye'nin önemli kuş alanlarının yüzde 80'i bir ya da daha çok tehdit ile karşı karşıya, yarısından fazlası ise etkili koruma çalışması yapılmadığı takdirde önümüzdeki 2 yıl içinde tabii özelliklerini bütünüyle kaybedecek.
Doğa Koruma Derneği'nin yaptığı araştırma, Türkiye'nin önemli kuş alanlarının yarıdan fazlasının yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu ortaya koydu. Derneğin Doğa Koruma ve Alan Savunma Sorumlusu Gökmen Yalçın ile Flamingo Proje Yürütücüsü Özge Balkız'ın yürüttüğü, 60 binden fazla kuş verisinin bir araya getirilerek 184 kuş cennetinin tanımlandığı çalışmaya göre, Türkiye'de önemli kuş alanları toplam 11 milyon 638 bin 525 hektarı kapsıyor. Yüzde 76.4'ünde herhangi bir resmi koruma statüsü bulunmayan bu alanların yaklaşık yüzde 42.5'i orman, yüzde 31'i bozkır ve tarım alanı, yüzde 7.9'u sulak alan, yüzde 9.5'i yüksek dağ çayırı, yüzde 5'i maki, yüzde 3.7'si deniz, yüzde 0.1'i yerleşim alanından oluşuyor.
Son on yıllık dönem değerlendirildiğinde, önemli kuş alanlarının yüzde 51'inde olumsuz gelişmelerin yaşandığını ortaya koyan araştırma sonucunda, kuş alanlarının yüzde 43'ünün değişmeden kaldığı ve yüzde 6'sında olumlu yönde ilerleme tespit edildi. Araştırmaya göre, kuş hayat alanı bakımından ilerleme Çığlıkara Ormanı ve Avlan Gölü ile Hodulbaba Dağı'nda sağlandı. İkisi Suğla Gölü ve Erzurum ovası olmak üzere 8 önemli kuş alanının tabii yapısı neredeyse tümüyle kaybedilmiş durumda.
Kuş alanlarının yüzde 80'inin bir ya da daha çok tehdit ile karşı karşıya olduğunun tespit edildiği araştırma, birçok tabii kaynağın plansız ve yanlış kullanılması nedeniyle son 5 yıl içinde gerilemenin büyük hız kazandığını ortaya koyuyor. Kuş alanlarını tehdit eden faktörlerin başında yüzde 25.9 ile su rejimine müdahale geliyor. Bunu yüzde 18.2 ile plansız yapılaşma, yüzde 9.9 ile aşırı otlatma, yüzde 9.3 ile de kirlilik izliyor. Tarımsal yoğunlaşma, plansız turizm, yoğun ormancılık faaliyetleri, yoğun avcılık ve balıkçılık, orman yangını, ağaçlandırma, plansız madencilik, yabancı tür yerleştirme kuş alanlarını tehdit eden faktörler arasında.
184 önemli kuş alanının yüzde 51'i etkili bir koruma çalışması yapılmadığı takdirde, önümüzdeki 2 yıl içinde doğal özelliğini tümüyle kaybedecek. Bu alanlar arasında bulunan Hazar Sumrusu, Mahmuzlu Kızkuşu, Küçük Kerkenez ve pelikanların önemli hayat alanı olan Gediz Deltası kirlilik; Büyük Kumkuşu ve Akça Cılıbıt gibi kuşların hayat sahası olan Milas-Tuzla'daki önemli kuş alanı golf sahası yapımı; Tuzgölü doğalgaz depolama projesi gibi sebeplerle tehdit altında. Bir yıl içerisinde tamamıyla veya büyük bir bölümü geri dönüşsüz yok olma tehlikesi altında 20 önemli kuş alanı bulunuyor.
Doğu Anadolu'da 45, İç Anadolu'da 34, Akdeniz'de 28, Ege'de 23, Marmara'da 19, Güneydoğu Anadolu'da 16, Orta ve Batı Karadeniz'de 13, Doğu Karadeniz'de 6 önemli kuş alanı bulunuyor. En çok kuş alanı Doğu Anadolu'da olmasına rağmen en az korunan alan da bu bölgede. Bu bölgedeki Bulanık Ovası, Van Gölü deltaları, Sodalı Göl, Erçek Gölü, Cilo Dağı gibi önemli alanlarda koruma statüsü bulunmuyor.