BOYNER: ABD İLE İLİŞKİLER NORMALLEŞTİ

WASHINGTON - Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Ümit Boyner, ABD'nin başkenti Washington'a geçen yıl yaptıkları ziyaretle karşılaştırıldığında Türkiye-ABD ilişkilerinde çok büyük fark gördüğünü belirterek, ''İlişkiler daha normalleşti diye düşünüyorum. İkili siyasi ilişkilerde daha farklı boyutta görünüyoruz, birbirimizi anlıyor görünüyoruz ve diyalog daha sağlam gibi görünüyor. Belki de aslında ilk defa ziyaretimizin ekonomik ve ticari boyutu da geçmişteki ziyaretlere göre daha dengeliydi'' dedi.
Burada Brookings Enstitüsü ile ''TÜSİAD ABD-Türkiye Forumu'' kurulmasına yönelik yaptıkları anlaşmanın Türkiye'nin pozisyonu, geldiği nokta ve dünyadaki yerinin iyi anlatılması açısından önemli olduğunu belirten Boyner, forumun kurulmasıyla hem ABD hem Türkiye'de etkinlikler düzenlenip iki ülkeyle ilgili konularda araştırmalar yapılacağını ve siyasi, ekonomik ve sosyal konuların ele alınacağını aktardı.
Ümit Boyner, TÜSİAD'dan 350 bin dolar, enstitüden de 150 bin dolar olmak üzere forumun yıllık 500 bin dolarlık bütçeye sahip olacağını kaydetti.
Dünyada uzun sürecek değişim döneminin yaşanacak gibi göründüğünü ve bu noktada dünya ekonomisi ve nüfusunun büyük kısmını temsil etme kapasitesine sahip G-20'nin doğru kullanılması gereken bir platform olduğunu belirten Boyner, ''Burada da hem Türkiye'nin önünde önemli bir fırsat var hem de Türkiye'nin dünyadaki yeni mimarinin oluşmasında etkili olması açısından bir fırsat var. O bakımdan Brookings ile yaptığımız bu forumu özellikle transatlantik bölgede bu yeni konumumuzu güçlendirmek ve anlatmak açısından önemli görüyoruz'' dedi.

-ABD ticaret odasıyla ortak rapor çalışması-

Başkentteki temaslarında ikinci olarak, ABD Ticaret Odasıyla çalışma toplantısı yaptıklarını anlatan Boyner, birlikte Türkiye-ABD ticari ilişkilerindeki sorunlar ve önerilere dair rapor hazırladıklarını kaydetti.
Boyner, Türk yatırımcıların ABD'de etkin olabilmesi için ABD ticaret odasının çok doğru partner olduğunu ifade ederek, o nedenle ticaret odasıyla işbirliğinden önemli beklentileri olduğunu dile getirdi.
Türkiye ile ABD arasındaki ticari dengesizliği hatırlatan Boyner, yeni büyüyen pazarlara girmek için ortak arayan Amerikan şirketlerinin Türkiye'yi bölgesi ve doğu için yeni bir kapı olarak görmesini istediklerini söyledi. Boyner, Türkiye'nin birçok batı ülkesinin henüz yeteri kadar giremediği, cesaret edemediği pazarlarda erken davrandığına dikkati çekerek, aynı zamanda Türkiye'nin enerji alanında önemli bir kavşakta yer aldığını hatırlattı.
ABD'nin Türkiye'deki doğrudan yatırımlarının da daha iyi hale getirilebileceğini ifade eden Boyner, ancak ABD'deki işsizliğin de bu konularda bir zorluk yarattığını kaydetti.

-''İlişkilerde geçen yıla göre çok büyük fark var''-

Boyner, bu temaslarının yanı sıra başkentte, ABD Dışişleri Bakanlığı ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi'ndeki üst düzey yetkililerle görüşmelerde bulunduklarını söyledi.
Geçen yıl tam da Türkiye ile ABD arasında İran nedeniyle yaşanan sorunların olduğu dönemde Washington'da olduklarını hatırlatan Boyner, ''Şimdi çok büyük bir fark gördüm, hem Türkiye'nin çevresinde olan gelişmeler hem de ABD'nin özellikle Ortadoğu'dan yavaş yavaş çekilme kararının bunda etkili olduğunu düşünüyorum. Bunun yanında gerçekten ikili ilişkilerde birbirimizi daha iyi anlamak için çok sebep var diye de gözüküyor'' dedi.
Boyner, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Belki de aslında ilk defa ziyaretimizin ekonomik ve ticari boyutu da geçmişteki ziyaretlere göre daha dengeliydi. ABD-Türkiye ilişkilerinde böyle bir yapısal değişiklik var aslında. Yaptığımız görüşmelerde, ikili siyasi ilişkilerde daha farklı bir boyutta görünüyoruz, birbirimizi anlıyor görünüyoruz ve diyalog daha sağlam gibi görünüyor. Onu ABD Başkanı Barack Obama ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan görüşmelerinden ve aralarındaki diyalogdan da anlayabiliyoruz. Kongre'nin özellikle İsrail konusundaki pozisyonu her geldiğimizde gündeme gelirdi, bu kez gelmedi. Yani burada yaptığımız toplantıda da ABD Ticaret Odası'nın söyleminde Kongre'nin de Türkiye'yi daha iyi tanıması gerektiği yönünde bir niyet veya amaç seziyorum. Bu önemli bir fırsattır, Türkiye bu fırsatları iyi değerlendirmeli.''

-''İlişkiler daha normalleşti''-

Boyner, bir soru üzerine, ''ABD-Türkiye ilişkileri daha normalleşti diye düşünüyorum. Eskiden Amerika-Türkiye arasında herhangi bir toplantı olduğunda ortalık askerden veya savunma sanayinden geçilmezdi, şimdi Türkiye tarafında değil ama Amerika tarafında o değişim yavaş yavaş yaşanıyor. Türkiye'yi daha doğru anlamaya başlıyorlar diye düşünüyorum'' dedi.
Başka bir soru üzerine Türkiye'nin İran konusundaki pozisyonunu ABD'ye daha kolay anlatabilmiş gibi göründüğünü gözlemlediklerini belirten Boyner, kendileri açısından Ortadoğu'daki değişimde Türkiye'nin tutumu ve ilham kaynağı olması ile Başbakan Erdoğan'ın laiklik ile ilgili sözlerinin önemli olduğunu kaydetti.

-Van'daki deprem-

Boyner, Van'da özellikle Erciş'teki deprem nedeniyle İsrail'in yardım önerisine ilişkin bir soru üzerine, bunu çok doğal karşıladığı belirterek, bu tür konuların siyasetin üzerinde olması gerektiğini düşündüğünü söyledi.
Ümit Boyner, Türkiye'nin de daha önce İsrail'e yardımcı olduğunu hatırlatarak, İsrail'in teklifini ''iki ülke ilişkilerinin yumuşaması adına da iyi bir gelişme olarak gördüğünü'' dile getirdi.

-Irak'ın kuzeyine operasyon konusu...-

Boyner, Türkiye'nin Irak'ın kuzeyine yönelik yeni operasyon beklentisi ve Kürt sorunuyla ilgili bir soru üzerine, şunları kaydetti:
''Bu işin güvenlik boyutu başka bir tarafta, siyasi ortam başka bir tarafta. Güvenlik boyutunun önemi arttığı ölçüde ülkedeki ortam gerginleşiyor. Bu üzücü bir şey ama ikisini de yapmak zorundayız, Türkiye hem kendi demokrasisindeki sorunlarını çözmek hem de karakollardaki askerlerini korumak zorunda. Güvenlik politikası ihtiyacı arttığı ölçüde demokratikleşme ve siyasetle sorunları çözme ihtiyacının da ihmal edilmemesi lazım. Biz o dengeyi zaten tutturamadığımız için 30 yıldır aynı problemle başbaşayız.''
Yeni anayasanın konuşulmaya başladığı gün Türkiye'nin 24 şehit vermesinin ''çok kolay yenilir yutulur bir şey olmadığını, o hissiyatı anlamak gerektiğini'' kaydeden Boyner, bir soru üzerine, yeni anayasa konusunda iyimser olmak istediğini söyledi.
Boyner, ''Anayasayla çözmemiz gereken sorunları çözemezsek Türkiye'nin önü tıkanır. İçeride iç huzuru, barışı, güvenliği sağlayamayan bir ülkenin atılım yapması çok kolay değil'' değerlendirmesinde bulundu.
Boyner, Suriye'ye yönelik yaptırım beklentilerinin sorulması üzerine, genel anlamda ticari ambargoların uzun vadede çözüm olduğunu düşünmediklerini söyledi.
Ambargolarda Ermenistan'da olduğu gibi ticaretin gayrıresmi yollarla devam ettiğini belirten Boyner, ''Bunlar tabii ki bir yaptırım olarak ortaya konabilir, Batı da bunu zaman zaman yapıyor ama bunun faydası var mıdır? Uzun vadede siyasi politikaları çok etkiler mi? ondan emin değilim'' dedi. Boyner, bu yaptırımlardan ülkelerdeki halkın da etkilendiğine dikkati çekti.