IRAK'IN GLEECEĞİ İSTANBUL'DA ŞEKİLLENECEK: İŞTE AYRINTILAR!.
Genişletilmiş Irak'a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, İran Dışişleri Bakanı Manuçer Mutteki, Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier ve çok sayıda ülkenin dışişleri bakanlarının katılımıyla bugün Çırağan Sarayı'nda yapılacak.
Irak Başbakanı Nuri El Maliki de toplantıya katılmak için Türkiye'de. Toplantı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açılış konuşması ile başlayacak. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün de katılımcılara öğle yemeği vermesi bekleniyor.
Toplantıya, ABD, Almanya, Bahreyn, Fransa, İngiltere, Irak, İran, İtalya, Japonya, Kanada, Kuveyt, Mısır, Rusya Federasyonu, Suudi Arabistan, AB, Arap Birliği, Birleşmiş Milletler (BM) ve İslam Konferansı Teşkilatı'ndan (İKT) temsilciler katılacak.
Taslak metindeki önemli noktalar
Dün gerçekleştirilen ve bugünkü toplantıya hazırlık niteliği taşıyan 'yüksek düzeyli memurlar toplantısı'na Türkiye, Irak, Bahreyn, Kanada, Çin, Mısır, Fransa, Almanya, İran, İtalya, Japonya, Ürdün, Kuveyt, Rusya, Suudi Arabistan, İngiltere, ABD ve Suriye'den yetkililer katıldı.
Ayrıca, Arap Birliği, AB, İKT ve BM'den yetkililer de gözlemci sıfatıyla toplantıda hazır bulundu.
Yüksek düzeyli memurlar toplantısında şekillenen taslak metinde, Birleşmiş Milletler'in Irak'ta ‘ulusal uzlaşıya katkıda bulunması’ yönünde çağrı yer alıyor.
Bağdat, Kerkük ve Basra gibi etnik ve mezhep yapısı karışık olan kentlerdeki kültürel kimliğin korunması için yeni bir komite oluşturulması öneriliyor. Bu noktada BM'ye bağlı UNESCO'nun devreye girmesi isteniyor.
Taslakta terörle mücadele konusunda da güçlü ifadeler yer alıyor. "Irak'taki her türlü terör eyleminin kınanması", "terörle mücadeleye ilişkin Irak ve komşu ülkeler arasında imzalanan ikili anlaşmaların benimsenmesi", “komşu ülkelerin topraklarının terör eylemleri için kullanılmasının önlenmesi" taslakta yer alan ifadelerden.
Türkiye'nin komşu ülkeler toplantısının kurumsallaştırılması yönündeki talebi konusunda bir uzlaşı sağlanamadı. Mısır ve Suriye gibi bazı Arap ülkelerinin bu konudaki itirazı giderilemedi.
Türkiye'nin, Genişletilmiş Irak'a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın taslak sonuç bildirisinden memnun olduğu belirtiliyor.
Sınır ötesi operasyon ağırlıklı gündem
Toplantının resmi gündemi Irak'ın sınır güvenliği, mülteci sorunu ve enerji ihtiyacı olarak belirlenmişti. Ancak toplantıda sınır ötesi operasyonun ağırlıklı gündem oluşturması bekleniyor.
Nitekim Türkiye'nin olası sınır ötesi operasyon yapmasını engellemek için Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin arabuculuk çağrısı yaptığı İran devrede. Ankara'ya önceki gün sürpriz bir ziyaret yapan İran Dışişleri Bakanı Mutteki'nin gündemi de Kuzey Irak'tı.
İstanbul'daki Irak'a komşu ülkeler toplantısına katılacak olan İran Dışişleri Bakanı programını değiştirip önce Ankara'ya geldi.
Havaalanında konuşan Mutteki, "Suriye ve Irak'ı ziyaret ettim. Ankara'ya kuzey Irak'ı konuşmaya geldim" dedi. Mutteki daha sonra meslektaşı Ali Babacan ile Dışişleri Bakanlığı'nda bir araya geldi.
İran'ın arabuluculuk girişimi ile ilgili konuşan Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Türkiye ile Irak arasında diyalog sorunu olmadığını dolayısıyla arabuluculuğa da ihtiyaç bulunmadığının altını çiziyor.
Toplantıda üzerinde çalışılacak diğer konular şöyle:
* Irak'ın ulusal birliğinin ve toprak bütünlüğünün vurgulanması,
* BM'nin Irak'taki rolünün güçlendirilmesi,
* Iraklı mülteciler, enerji ve güvenlik konularında daha önce kurulmuş bulunan çalışma gruplarının faaliyetlerinin değerlendirilmesi,
* Irak'ın komşularının ve uluslararası camianın Irak'a yapabilecekleri katkıların belirlenmesi,
* Irak ile komşuları arasında terörizmle mücadelede işbirliğinin güçlendirilmesi.
Arap Birliği ve Mısır ile anlaşma
Türkiye ile Arap Birliği arasında "Türk-Arap İşbirliği Forumu Çerçeve Anlaşması" imzalandı.
Genişletilmiş Irak'a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde, Çırağan Sarayı Yıldız Salonu'nda yapılan törende, anlaşma belgesini, Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan ile Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa imzaladı.
Anlaşmayla, Türkiye ile Arap Birliği arasında siyasi ve güvenlikle ilgili konuların yanı sıra ekonomik, kültürel ve sosyal kalkınma alanlarında işbirliği yapılması, ayrıca Medeniyetler İttifakı Girişimi'nin geliştirilmesi hedefi doğrultusunda güç birliğine gidilmesi amaçlanıyor.
Türk-Arap İşbirliği Forumu'nun, özellikle son dönemde Türkiye ile Arap ülkeleri arasında her alanda kaydedilen ilerlemeye yeni bir ivme kazandırması ve ilişkilerin daha da ileri götürülmesine yardımcı olması bekleniyor.
Türkiye toplantı çerçevesinde, Arap Birliği ve Mısır ile de iki ayrı belgeye imza atacak.
İmzalanacak bir başka belge ise Türk-Mısır Stratejik Ortaklığı için Çerçeve Belgesi.
Belgede, iki ülke arasında siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda bakanlar, kıdemli memurlar ve teknik düzeyde istişare ve işbirliği mekanizmalarının oluşturulması ve düzenli aralıklarla toplantılar yapılması öngörülüyor.
Belgenin imzalanmasıyla, ikili konuların yanı sıra iki ülkeyi yakından ilgilendiren bölgesel ve uluslararası konularda yakın işbirliği yapılması ve iki ülke politikalarının uyumlaştırılarak, barış ve istikrara katkı gayretlerinin daha da güç kazanması bekleniyor.
Anlaşmaya imza, Babacan ile Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebul Geyt tarafından 3 Kasım'da Çırağan Sarayı Yıldız Salonu'nda düzenlenecek törende atılacak.
