Matrix, İslami basında da büyük ilgi gördü. İslamcı yazarların bir bölümü filmi izledikten sonra ''Bu filmde İslamiyet'le alay var. Hedef dünyayı kaosa sürüklemek'' kanısına vardı
Tüm dünyayı kasıp kavuran, Türkiye'de de gişe rekorları kıran Matrix filminin ikincisinin gösterime girmesiyle birlikte İslamcı basın da filme ağır eleştiriler yöneltmeye başladı. Dünyanın gerçekliği, kişisel özgürlük ve kaderi sorgulayan Matrix Reloaded'da (Yeniden yüklenmiş Matrix), beyaz sakallı bir adamın çıkıp bütün evrenin mimarı olduğunu söylemesi İslamcı basını öfkelendirdi. Vakit, Milli Gazete, Zaman ve Yeni Şafak gazetelerindeki yazılarda filmin kahramanı Neo'nun birinci filmden itibaren ''seçilmiş kişi'' olarak tanımlanması eleştirildi.
İslami basında çıkan film eleştirileri, filmin gösterime girdiği Cuma'dan itibaren iyice ağırlaştı. Yazarlardan bazıları filmi İslami değerlere saldırı olarak yorumladı; bazıları ise 'insan doğasına yapılan bir saldırı' olarak niteledi. Küçük bir bölümü ise filmin sinema sanatı içinde değerlendirilmesinin yeterli olacağını belirtti.
VAKİT
Bu filmin hedefi kaosa sürüklemek
Vakit gazetesinde Cemal Doğan'ın kaleme aldığı ''Matrix'in hedefi kaosa sürüklemek'' başlıklı yazıda, şu görüşlere yer verildi
''...Bu fikir ve düşünce akımlarının hemen hepsinin ortak noktası, ortaya attıkları fikir ve düşüncelerin mutlak hakikat olduğu ve kurtuluş için tek yol olarak gösterildiğidir.''
İSLAMİYET'LE ALAY EDİLİYOR
Doğan, ''Bütün bu empoze karşısında inanmış insana düşen görev nedir?'' diye sorarak, şu soruları sıraladı ''Önümüze gelen her türlü edebiyat eserini veya filmi hemen alıp okumalı veya seyretmeli miyiz? Bu eserlere karşı tavrımız ne olmalıdır? Bir inanmış olarak bu soruların cevabına ihtiyacımız var. Çünkü iletişim araçları bizi; bizim gibi düşünmeye insanların ürettiği müthiş bir bilgi bombardımanı ile karşı karşıya bırakılmaktadır.''
Doğan, filmle ilgili düşüncelerini ise şöyle dile getirdi
''...Birinci filmde kahramanların yarı tanrı şeklinde takdim edilmesi de meselenin nasıl bir boyutta seyrettiğini ortaya çıkardı. Filmin kahramanlarından biri olan Neo'nun ikinci filmde 'zamana hükmeden gerçek bir kurtarıcı' olarak resmedilmesi tam anlamıyla İslami inançlarla alay edilmesinin diğer adı oldu.''
AKSİYON
Kimseyi rahatsız etmemeli...
Aksiyon Dergisi Sinema Yazarı Nihal Bengisu Karaca, ''Ben filmin kimseyi kaosa sürükleyeceğini düşünmüyorum. Filmin sonundaki beyaz saçlı sakallı kişinin tanrı olup olmadığını henüz bilmiyoruz. Kimseyi rahatsız edecek bir durum yok'' dedi.
Karaca, Matrix Reloaded'ın ''Evreni yaratan tanrının programladığı yazılım içinde insanlık, başkaldırmayan kaderlerine teslim olmuş, zavallılar. Bunları uyandırmaya soyunan kişi Neo da şeytanın ta kendisidir'' şeklinde yorumlanabileceğini söyledi. Karaca, bu görüşü filmin satanist ögeler taşıdığını iddia eden çevrelerden duyduğunu söyledi.
ZAMAN
Beyaz sakallı kişi bence Bill Gates
Zaman gazetesi sinema yazarı Rasih Yılmaz, Matrix'te senaristlerin birçok yorumu izleyiciye bıraktığını belirterek, ''Ama bu filmde beyaz sakallı biri çıktı. İnsan beynindeki gizem uçtu. Birçok insana göre o tanrı ama bana göre Bill Gates. Dünyada yalnızca Microsoft'un ağına giremiyorsunuz. Anahtarcının görevi de bu zaten. Bazıları kitaplarda Bill Gates'i deccal olarak nitelendiriyor'' diye konuştu.
KAOS OLMAZ
Filmin insanları kaosa sürüklemesi gibi bir şeyin söz konusu olmadığını belirten Yılmaz, kendisinin de bazı şeyleri dini açıdan algıladığını söyledi ''Zion denilen yer, Yahudi toplumundan geliyor. Siz Zion'u yok etmekten kurtulursanız, mesih görevini yapar. Böyle bir yükleme de yapabilir. Neo, filmde dizlerinin üzerine çöküp, elini yere bastırıp, bir dalgalanma meydana getiriyor. Bana göre o dalgalanma simgesel anlamda zamanın durması. Zamanla oynuyor. Bunu yapan Hz. Süleyman ve ona inananlar. 'Neo'nun ismini tersten okuyunca İsa oluyor, amuda kaldırınca şu oluyor' demenin bir anlamı yok. Herkes bir şey çıkarabilir ama bu bir sinema filmi. Filmin senaristi dinle ilgili yüklemeleri karakterlere yapabilir.''
MİLLİ GAZETE
İnsanlığın doğasına saldırı
Milli Gazete köşe yazarı Afet Ilgaz filmi, ''insanlığın doğasına yapılmış bir saldırı'' diye nitelendirdi ''Filmde Zion kurtarılacak deniliyor. Bakın sembolleri saklama gereği bile duymuyorlar. Zion'u kurtarmak demek, Büyük İsrail Krallığı'nı kurtarmak. Trinity adında bir kadın ismi var. Bunlar, siyonist Hıristiyanlar. Irak'ta, Filistin'de yapılan savaşlarda siyonistlere yardım eden Hıristiyanlar. Bu film, insanlığı doğasından koparmak için çekilmiş.''
YENİ ŞAFAK
Neo'nun Hz. İsa olduğu ortada
14 Mayıs 2003 Pazar günü Fadime Özkan, kaleme aldığı yazıda şu görüşleri savunuyor ''Matrix Reloaded'da Zion'un kurtuluşu için 'seçilmiş kişi' olduğuna inanılan Neo'nun kendisinden mucizeler beklenen bir kurtarıcı (Hz. İsa) olduğuna yönelik benzetmenin altı koyuca çiziliyor. Her şeyin seçimlerimizin eseri, seçimlerimizin ise kaderin gerçeği olduğunu savlayan, inanç ve gerçeğin ise göreceli kavramlar olduğu üzerinde yoğunlaşan diyaloglar yer alıyor.''
Kitaptaki dinle, Matrix arasındaki benzerlikler
* (...) Neo'nun yolu, bakire doğum da dahil olmak üzere birçok yerde Hz. İsa'nın hikayesiyle çakışır. Matrix'ten kurtarıldığı sahnede Neo, uyandığında kendisinin rahim benzeri bir tüpün içinde bulur, göbek kordonuna benzeyen kablolarden kurtulur ve doğum kanalını sembolize eden bir tüpün içinden aşağı kayar. Dahası makine egemenliğindeki gerçek dünyada insanlar ''doğmayıp yetiştirildikleri'' için Neo'nun uyanışı ve bu dünyaya girişi edebi anlamda 'bakire doğum'dur.
* İsa'nIn ölümünün ardından üçüncü günde dirilişi gibi Neo da, Trinity'nin öpücüğüyle 303 numaralı odada hayata geri döndürülür. Neo'nun canlılığını geçici olarak yitirmeyip fiilen öldüğü yalnızca Hıristiyanlıkla olan paralellikle değil, filmdeki çok miktarda iç kanıt tarafından desteklenir.
* (...) Ölümünden ve dirilişinden önceki bir tecelli olayında, üç öğrencisinin gözleri önünde İsa'nın görünüşü değişir, yüzü ve giysileri ışık gibi apak olur. (Matta 172; Luka 929). Aynı şekilde Neo, Ajan Smith'i yok ettikten sonra ışıldar. Ve tıpkı İsa'nın yeryüzündeki görevini tamamladıktan sonra bedensel olarak göklere yükselmesi gibi (Luka 2451). Neo, filmin son sahnesinde göklere uçuyor.
* (...) Matrix, her ne kadar birçok Hıristiyan motif içerse de, hiçbir şekilde bir Hıristiyan filmi değildir. Daha ziyade Tibet dinleri ve Zen Budizm'den, Bilinmezcilik'ten, klasik ve çağdaş Batı bilgi kuramından, popüler kuantum mekaniğinden, Jungcu psikolojiden, postmodernizmden, bilim kurgudan, Hong Kong dövüş sanatları filmlerinden ve diğer kaynaklardan alınma temaların buluştuğu bir kilim desenidir.
sabah
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 20:00
