İŞTE, BAĞ-KURLULARIN EMEKLİLİK ŞARTLARI...
EMEKLİLİK HAKKINDA HER ŞEYHazırlayan: Şevket Kerimoğlu
Bağ-Kurlular, 2 yöntem ile emekli olabilmektedirler. Birinci yöntem, kadınların 20, erkeklerin 25 tam yıl prim ödemesi ile ortaya çıkan ve tam aylık ile emeklilik olup diğeri de 15 tam yıl ile kısmi aylık alarak emekliliktir.
Tam aylık ile emeklilik
08.09.1999 tarihinde yayımlanan 4447 Sayılı Kanun gereğince, 01.10.1999 tarihi itibarıyla erkekler için 23, kadınlar için 18 yıldan fazla süre prim ödemiş olan esnaf ve serbest meslek sahipleri ile tarım işletmesi sahipleri (Bağ-Kur'lular) YAŞ'a tabi değildirler. Bunlardan hâlâ çalışmaya devam edenler var ise diledikleri zaman emekli olabilirler.
Bunların dışında kalanlar ise yandaki tablolarda belirtildiği gibi emekli olacaklardır.
Hesaplama için formül
Çalışma süresinin ve 25 yılı doldurmaya kalan sürenin hesabı
Kanunun yürürlük tarihi 01.06.2002
İşe başlama tarihi - ??.??.19??
Çalışma süresi ??.??.00??
Gereken süre 25 yıl 30.11.24 (30 gün, 11 ay, 24 yıl = 25 yıl)
Çalışma süresi - ??.??.?? (gün, ay, yıl)
25 yılı doldurmaya kalan süre ??.??.?? (gün, ay, yıl)
Not: Gereken süre, kadınlar için 20 yıldır ve açılımı 30 gün, 11 ay, 19 yıl olur.
Örneklerle hesaplar
Örnek 1- 20.04.1982 tarihinde Bağ-Kur'a prim ödemeye başlamış erkek esnafın 01.06.2002 tarihi itibarıyla prim ödeme süresi,
01.06.2002
- 20.04.1982
11.01.0020 (20 yıl, 1 ay, 11 gün.)
Buna göre 25 yıllık prim ödeme süresini tamamlamasına kalan süre,
30.11.24 (25 yılın açılımı)
- 11.01.20
19.10.04 (19 gün, 10 ay, 4 yıl.)
Bunun tablodan karşılığı 3. sırada olan "3 yıl 6 aydan fazla-5 yıl ve daha az" kısmıdır ve emekli olabileceği yaş 46'dır. Bu esnaf, 25 yıllık prim ödeme şartıyla 46 yaşından önce emekli olamayacaktır.
Örnek 2- 01.10.1961 doğumlu olan ve 20.04.1985 tarihinde Bağ-Kur'a prim ödemeye başlamış kadın esnafın 01.06.2002 tarihi itibariyle prim ödeme süresi,
01.06.2002
- 20.04.1985
11.01.0017 (17 yıl, 1 ay, 10 gün.)
20 yıllık prim ödeme süresini tamamlamasına kalan süre,
30.11.19 (20 yılın açılımı)
- 11.01.17
19.10.02 (19 gün, 10 ay, 2yıl.)
Bunun tablodan karşılığı 2. sırada olan "2 yıldan fazla-3 yıl ve daha az" kısmıdır ve emekli olabileceği yaş 41'dir. Bu kadın esnaf, 20 yıllık prim ödeme şartıyla 41 yaşından önce emekli olamayacaktır.
Örnek 3- 01.01.1961 doğumlu olan ve 01.10.1978 tarihinde SSK'lı olarak işe başlayan Tarık Bey, SSK sigortalısı olarak 720 gün çalışmış. Daha sonra 1981'de 20 aylık askerlik için işinden ayrılmış ve askerlik dönüşünde köyünde kendi adına tapuya kayıtlı tarlasını ekip biçmeye başlamıştır. Köy muhtarının Bağ-Kur'a bildirmesi üzerine 01.01.1985'te Tarım Bağ-Kur sigortalısı olmuştur. Bu köylümüzün emekli olacağı tarih;
01.06.2002 itibariyle Bağ-Kur'a ödediği prim süresi,
01.06.2002
- 01.01.1985
00.05.0017 (17 yıl, 5 aydır.)
Bu sigortalı daha önce de 720 gün SSK'ya prim ödemişti. Bu da eklendiğinde, toplam 19 yıl, 5 ay prim ödemiştir. Eğer bu sigortalımız, ifa etmiş olduğu askerlik hizmetini de borçlanıp Bağ-Kur'a ödemiş ise toplam hizmeti; 21 yıl, 1 ay olacaktır.
25 yılı tamamlamasına kalan süre,
30.11.24 (25 yılın açılımı)
- 00.01.21
30.10.03 (3 yıl, 11 aydır.)
Bu sigortalı tabloya göre, 46 yaşından sonra olmak üzere, 25 yılı tamamlamak şartıyla emekli olabilir.
SSK'lı kadınların 'yaşlılık'tan emekliliği
Kadınlar, SSK'dan 3600 günle şu şartlarda emekli olabilir:
08.09.1999 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan, 4447 Sayılı Kanun ile eklenen 506 Sayılı Kanun'un Geçici 81. Maddesi'nin (A) bendine göre (Anayasa Mahkemesi'nin iptal etmediği bent); 08.09.1981' den (dahil) önce işe başlamış olan kadınlar, 3600 günü tamamlamak şartıyla eskiden olduğu gibi 50 yaşında emekli olacaklardır. Bunlardan hâlâ prim ödemeye veya çalışmaya devam eden var ise, 3600 günü ve 50 yaşını tamamladıkları gün emeklilik talebinde bulunabilirler.
4759 Sayılı Kanun'a göre de; 23.5.2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış, 50 yaşını doldurmuş ve 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunanlar (yani 3 şartı da yerine getirmiş olanlar) istekleri halinde emekli olabilirler.
Yukarıdaki şartları yerine getiremeyenler ise; aşağıdaki üç şartın hepsini tamamladıkları tarihe göre 50 yaşından daha geç emekli olacaklardır. Emekli olacakları yaşlar ve şartları aşağıdaki gibidir.
I- En az 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamak,
II- En az 3600 gün prim ödemek,
III- 50 yaşını tamamlamak.
Bu şartlar, aşağıdaki tabloda gösterilen tarih aralığından hangisinde tamamlanıyorsa, emekli olunacak yaş da karşısındaki yaştır.
Üstte belirtilen üç şartı;
1-24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler, 52 yaşında
2-24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler, 54 yaşında
3-24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler, 56 yaşında
4-24.05.2011 tarihinden sonra yerine getirenler, 58 yaşında
emeklilik talebinde bulunabilirler.
NOT: Bu hesaplamayı yaparken 15 yıllık sigortalılık süresi, 3600 gün sayısı ve 50 yaş şartlarından en son hangisi tamamlanıyorsa, o tarih esas alınacaktır.
Örnek 1- Nüfus cüzdanının doğum tarihi bölümünde sadece yıl olarak 1954 yazan Feride Hanım'ın yıllarca sosyal güvencesi olmamış, ama 01.10.1992 günü bir işyerinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış ve halen de çalışmaya devam etmektedir.
Feride Hanım'ın emeklilik zamanının hesabı:
Yaşlılıktan emeklilik için gereken üç şarttan 50 yaşını tamamlama şartını 01.07.2004 günü, en az 3600 gün prim ödeme şartını da 2002 yılında tamamlamış olan Feride Hanım, 15 yıllık sigortalılık süresini 01.10.2007 günü tamamlayacak olduğundan, bu günden ve yukarıdaki tabloya göre 54 yaşını tamamladıktan sonra (01.07.2008 günü) SSK'dan emekli olabilecektir.
Örnek 2- 01.07.1958 doğumlu olan Aliye Hanım, 01.03.1991 tarihinde başladığı sigorta ile bugüne kadar 3800 prim ödeme gününe sahiptir. Aliye Hanım'ın 3600 gün sayısı ile yaşlılıktan emeklilik şartlarını yukarıdaki tabloya göre hesaplarsak;
-01.03.1991 sigorta başlangıç tarihi nedeniyle 15 yıllık sigortalılık süresini 01.03.2006 günü tamamlayacak,
-3600 gün sayısını ise daha önce tamamlamış,
-50 yaşını ise 01.07.2008'de tamamlayacak olduğundan, yukarıdaki tabloya göre, 56 yaşını tamamlayacağı 01.07.2014'te yaşlılıktan emekli olabilecektir.
Ancak, kendisi prim ödemeye devam eder ve 5450 güne çıkabilirse, 20 yıllık sigortalılık süresini tamamlayacağı 01.03.2011 günü normal olarak da emekli olabilir.
Bağ-Kur'dan kısmi aylık ile emeklilik
Kısmi aylık, aslında SSK'daki yaşlılık nedeniyle emekliliğin Bağ-Kur'daki karşılığıdır. Gerek 1479 Sayılı Bağ-Kur ve gerekse 2926 Sayılı Tarım Bağ-Kur kanunlarına göre, sigortalı olanlardan KISMİ AYLIK başvurusu yapacak kadın ve erkeklerde aranan şartlar şöyledir: (Tabloya kadınlar, erkek hanelerini kapatıp bakacak. Erkekler, kadın hanelerini kapatıp bakacak.)
Örnek 1- 01.01.1941 doğumlu olan ve 01.10.1978 tarihinde SSK'lı olarak işe başlayan Hüseyin Bey, 360 gün çalışmış ve daha sonra işten ayrılmıştır. 1992 yılında yapılan seçimlerde mahallenin muhtarlığını kazanması üzerine Bağ-Kur'a 01.01.1993 kayıt olmuş ve prim ödemeye başlamıştır. Bu muhtarımızın emekli olacağı tarih;
01.10.1999 itibariyle Bağ-Kur'a ödediği prim
01.06.1999
- 01.01.1993
00.05.0006 (0 gün, 5 ay, 6 yıldır.)
Bu sigortalı daha önce de 360 gün SSK'ya prim ödemişti. Bunu da ilave ettiğimizde, toplamda 7 yıl, 5 ay prim ödemiştir. Eğer bu sigortalımız, ifa etmiş olduğu askerlik hizmetini de (2 yıl askerlik yapmış) borçlanıp Bağ-Kur'a ödemiş ise toplam hizmeti; 9 yıl, 5 ay olacaktır.
15 yılı tamamlamasına kalan süre,
30.11.14 (15 yılın açılımı)
- 00.05.09
30.06.05 (0 gün, 7 ay 5 yıldır)
Bu sigortalı, tabloya göre 56 yaşından sonra olmak üzere, en az 15 yılı tamamlamak şartıyla Bağ-Kur'dan KISMİ emekli aylığı alabilecektir.
Muhtarın yaşı 01.06.2002 itibariyle 61 yaşından fazla olsa da, henüz 15 yıllık prim ödeme süresini tamamlamadığı için 15 yılı tamamlamayı (30.06.2005 gününü) bekleyecektir.
Örnek 2- 01.10.1991 tarihinde, mahallesinde bakkal dükkânı işletmeye başlayan Nilgün Hanım 01.01.1957 doğumludur. Bugüne kadar Bağ-Kur'a prim ödemiştir. Nilgün Hanım'ın kısmi aylık ile emekliliğinin hesaplanması:
01.10.1999 tarihi itibariyle prim ödeme süresi,
01.10.1999
- 01.10.1991
00.00.0008 (8 yıl)
15 tam yılı tamamlamasına kalan süre,
30.11.14 (15 yılın açılımı)
- 00.00.08
00.00.07
(30 gün, 11 ay 6 yıl, yani 7 yıldır)
50 yaşını tamamlamasına kalan süre,
01.10.1999 (Kanunun yürürlük tarihi)
- 01.01.1957 (Doğum tarihi)
00.09.0042 (42 yaş, 9 ay) olduğundan, 50
yaşını tamamlamasına kalan süre 7 yıl, 3 aydır.
Yukarıdaki tabloya göre, "6 yıldan fazla-8 yıl ve daha az" aralığıdır ve Nilgün Hanım en az 15 tam yıl prim ödemek şartıyla 53 yaşından sonra Bağ-Kur'dan kısmi aylık ile emekli olabilecektir.
Nilgün Hanım 53 yaşını da,
01.01.1957 (Doğum tarihi)
+ 00.00.0053 (Emeklilik yaşı)
01.01.2010 günü tamamlayacaktır.
(Emekli olabileceği yıl)
YARIN
Memurların emeklilik şartları
(MİLLİYET)
Güncellenme Tarihi : 17.3.2016 11:02
