Avrupa Birliği 1 Mayıs'ta 10 yeni üyeye kapısını açarak tarihinin en büyük genişlemesine imza atacak. Ancak uzmanlara göre bu genişleme AB'nin zaten sorgulanan etkinliğini azaltarak Avrupa'nın sonunu hazırlayacak
Newsweek dergisinin de bu hafta kapak konusu yaptığı genişleme, Avrupa'nın altın çağının bitmesi anlamına gelecek. Dergiye göre 25 üyeli Avrupa hem yapısal hem de ekonomik sorunlarla boğuşacak. Bu durum da üye ülkeler arasında halihazırdaki çatlakların büyümesine ve birliğin dağılmasına giden yolu açacak.
Soğuk savaş bitti AB'nin önemi kalmadı
Guardian gazetesinde bir makale kaleme alan uluslararası ilişkiler uzmanı Martin Jacques'e göre Avrupa'nın çöküşü aslında 1989'da Berlin Duvarı'nın yıkılmasıyla başladı. O zamana kadar dünyanın merkezi konumundaki Avrupa, Sovyet tehdidi karşısında ABD'nin en önemli müttefikiydi. Ancak Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle ABD dünyanın tek süper gücü olarak kalırken Avrupa'ya da ihtiyacı olmadığını anlıyordu. 11 Eylül sonrası teröre karşı açılan savaş da işini tek başına halledebileceğini kanıtladı.
ABD'nin truva atları birliği içten fetheti
ABD bununla da kalmadı, başını Polonya'nın çektiği ''truva atlarını da birliğin içine katmaya başardı. 60'lı yıllarda İngiltere'nin üyeliğini Amerika'nın Truva atı olduğu gerekçesiyle veto eden Fransa da bu duruma çaresiz kaldı. Böylece Almanya-Fransa eksenli politikaların yürütülmesi iyice imkansız bir hal aldı. Bu çıkar çatışması, birliğin uluslar arası sorunlar karşısında ortak bir tavır takınmasının önünde büyük bir engel olarak kaldı.
Ekonomik olarak da eskisi gibi değiller
Avrupa'yı dünya siyasetinden silen bir neden de Amerika'dan sonra ikinci ekonomik güç olma özelliğini yitirmesi olacak. Uzakdoğu ülkeleri Avrupa'yı çok gerilerden gelerek sollamayı bildi. Önümüzdeki 5 yıl içinde Asya ülkeleri olan Çin ve Japonya dünyanın en güçlü ikinci ve üçüncü ekonomileri haline gelecek. Artık global merkezler dendiğinde New York ve Londra'nın yanında Paris değil, Pekin, Tokyo ve Şangay akla gelecek. 2020 yılına gelindiğinde belki Londra'nın bile adı anılmayacak.
Sosyal güvenlik sistemi çökecek
Bu uluslararası gelişmeler AB'nin kendi içinde yaşadığı sorunlarla birleşince ise acı son kaçınılmaz hale geldi. Financial Times gazetesinin dış politika editörü Quentin Peel, bildiğimiz anlamda Avrupa'nın sonunun gelmesinin olası sonuçlarını şöyle sıralıyor:
* Doğu Avrupa ülkelerinin katılımı ekonomik sorunları derinleştirecek. Yunanistan, İspanya ve Portekiz'in katılımının yükünü zor kaldıran Avrupa bu defa iflas edecek. Özellikle yaşlanan nüfus yüzünden alarm çanları çalan sosyal güvenlik sistemi tamamen bitecek.
Milliyetçilik tekrar hortlama eğiliminde
* Ukrayna, Belarus ve Moldova gibi sorunlu bölgeler AB'nin komşusu olacak. Bu da AB'nin istikrarı koruması için bölgenin sorunlarını üstlenmesine yol açacak.
* Kültürel farklılıklara ekonomik sorunların da eklenmesi, Avrupa'da milliyetçilik akımının güçlü bir dönüş yapmasına neden olacak. Şimdiden AB ülkelerinde çoğunlukta olan sağ iktidarlar yabancı düşmanı partilerin denetimine girecek. Böylece federal Avrupa düşü bitecek.
Genişledikçe bölünüyorlar
Genişlemeye paralel olarak gerçekleştirilemeyen yapısal reformlar da birliğin çatırdamasına yol açan bir başka neden. Bu reformları 25 üyenin ortak kararlar alarak koordineli bir şekilde uygulayabilmesi neredeyse imkansız hale geldi. AB anayasası üzerindeki son tartışmalar da bunu kanıtladı. Oy ağırlığı konusunda küçük üyeler daha fazla hak talep ederken, Almanya ve Fransa gibi büyükler ellerindeki gücü bırakmamaya kararlı. Mali politikalarda ise
güçlü Fransa, Almanya ve İngiltere ayrı bir cephe oluşturmuş durumda. Dış politika ise çok daha çetrefilli. Başını İngiltere ve İtalya'nın çektiği ABD yanlısı gruba şimdi Polonya ve diğer doğu Avrupa ülkeleri de katıldı. Fransa ve Almanya ise karşı cephede yer aldı. Irak Savaşı öncesi ortak bir tavır belirlemekte güçlük çeken Avrupa, bu bölünmüşlüğün etkilerini uzun süre çekeceğe benziyor. Almanya-Fransa ikilisinin AB'den bağımsız hareket planları bile konşuluyor.
VATAN
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 22:07
