"VEREMİN KAĞIT PARA YOLUYLA GEÇEBİLECEĞİNE DAİR TIP LİTERATÜRÜNDE CİDDİ TERİMLER VARDIR"
YUSUF ZİYA ERARSLAN
ANKARA - Fatih Üniversitesi Hastanesi Başhekim Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Bünyamin Işık, özellikle kağıt paranın ciddi bir çok enfeksiyonun bulaşmasında taşıyıcı rol oynadığını belirterek, "Sıfır, yıpranmamış yani hiç kullanılmamış paraların piyasaya sürülmesiyle, kirli ve mikrop taşıyıcı paraların piyasada dolaşımı azalacaktır. Bu da el ve ağız yoluyla bulaşan hastalıklardan korunmak için ciddi bir faktör olacak" dedi.
İHA muhabirine açıklamalarda bulunan Yrd. Doç. Dr. Bünyamin Işık, paranın dünyada en çok dolaşan, elden ele değişebilen bir obje olduğunu vurgulayarak, özellikle kağıt paranın ciddi birçok enfeksiyonun bulaşmasında taşıyıcı rol oynadığını söyledi. Paranın mide ve bağırsak sistemini olumsuz etkileyen ciddi bir tehlike olduğuna ilişkin literatüre geçen birçok bilimsel araştırmaların bulunduğunu ifade eden Işık, "Yerli ve yabancı ülkelerde yapılan yayınlar ve araştırmalar, paranın bir mikrobun yumurtasını ya da onun ilkel halini günlerce taşıyabildiğini, bunu bir başka yere bulaştırabildiğini ortaya çıkardı. Sonuçta burada aldığınız bir parayı yarın dolaşım şartlarının da kolaylaşmasıyla çok rahat bir şekilde yurt dışında herhangi bir ülkede kullanabilirsiniz. Yani burada aldığınız mikroplu bir parayı o ülkeye taşıyabilirsiniz" diye konuştu. Işık, 2004 yılında sars virüsüyle ilgili yapılan çalışmalarda, birçok bulaşma yolunun bloke edildiği halde virüsün yayılmasında paranın ciddi bir faktör olduğunun ortaya çıktığını belirterek, bunun üzerine paraya da karantina uygulandığını hatırlattı.
"VEREM BİLE KAĞIT PARA YOLUYLA BULAŞIYOR"
El ve ağızla oluşan birçok mikrobun bulunduğunu anlatan Işık, dünyanın her tarafında ve Türkiye'de bu mikropların el ve ağız yoluyla insana geçtiği uyarısında bulundu. "Elimizle ağzımıza herhangi bir objeyi veya gıdayı götürürken, bunu çok rahat bir şekilde kendimize bulaştırabiliriz" diyen Işık, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Paradan elimize bulaşan mikrop ağız yoluyla mide, bağırsak ve sindirim sistemimize çok rahat bir şekilde ulaşabilir. Tabi bu arada mikrop ağzımıza bulaştığı zaman solunum ve akciğer sistemine de bulaşabilir. Bunda virüs ve bakteriler ön plandadır. Bakterilerin dış ortamda insan ya da canlı olduğu düşünüldüğünde, yaşama şansı daha yüksek olduğu için özellikle bakteriyel enfeksiyonların bulaşması ciddi bir tehlikedir. Tüberküloz yani halk diliyle veremin bile kağıt para yoluyla geçebileceğine dair literatürde ciddi terimler vardır. Sıfır, hiç kullanılmamış; yani yıpranmamış paranın piyasaya sürülmesiyle özellikle kirli ve mikrop taşıyıcı paralar ortadan kalkar. Bunun bir anlamda el ve ağız yoluyla bulaşan hastalıklar açısından belirli bir koruyucu faktör olabileceğini söyleyebilirim. Fakat temiz para kullanmak hastalıklardan korunmak için tek başına yeterli bir faktör değildir. Yurt dışında ve enfeksiyonun yayılma aracı olarak düşünülen yerlerde para daha sık değiştiriliyor, mikroplu paranın yerine sıfır para veriliyor."
Her enfeksiyonun bulaşıcılığında olduğu gibi paradan bulaşabilen enfeksiyonlara karşı en iyi korunma yönteminin el yıkamak olduğunun altını çizen Yrd. Doç. Dr. Bünyamin Işık, sonuçta dokunulan her türlü nesnede mutlaka bedene girecek mikrop potansiyeli bulunduğunu kaydetti. Paranın bir cepten çıktıktan sonra başka bir cebe girene kadar geçirdiği serüvenlerin bilinmediğini belirten Işık, "Bu konuda o kadar çok farklı senaryolar üretebilirsiniz ki. Yani tuvalette bile bu paranın kullanıldığını düşünürseniz, paranın büyük bir bulaşıcı hastalık taşıma potansiyeli olduğunu görürsünüz. Dolayısıyla bizim yapabileceğimiz tek şey sık sık ellerimizi yıkamak olmalıdır. Elimiz mutlaka paraya değecektir, bunun aksini yapma şansımız yoktur. Ama el yıkama alışkanlığını çok sık uygulayabiliriz. El yıkamayı özellikle para ve kirli olduğundan şüphelendiğiniz birçok objeyle temasta tekrarlamalıyız. Böylece parayla bulaşabilecek enfeksiyonların önüne geçebiliriz" şeklinde konuştu.
