Kültür Bakanlığı Irak'ta yağmalanan el yazmalarının bilançosunu çıkardı. Irak'ın 113 kütüphanesinde bulunan toplam 82 bin 258 el yazmasının akibeti bilinmiyor.
İnsanlık tarihinin en önemli yazılı kaynakları arasında yer alan Irak'taki binlerce el yazması, yüzlerce yıl önce Moğol istilasında yağmalanan Bağdat kütüphanesindeki eserlerle aynı kaderi paylaştı.
Savaşın ardından yağmalanan Irak'ın 113 kütüphanesinde bulunan toplam 82 bin 258 el yazmasının akibeti bilinmiyor. Kültür Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, ''The World of Learning 2002'' ve ''World Survey of Islamic Manuscripts'' adlı yabancı kaynaklarda araştırma yaparak, Irak'ta yağmalanan el yazmalarının bilançosunu çıkardı.
World Survey of Islamic Manuscripts'in 1993-1994 yılı verilerine göre, Irak'taki 113 kütüphane'de 1494'ü Türkçe olmak üzere toplam 82 bin 258 el yazması bulunuyordu. Savaştan önce 4 bin 412 nadir eserin korunduğu Irak Milli Kütüphanesi'nde ayrıca 417 bin cilt kitap da yer alıyordu.
BAĞDAT'TAKİ ZENGİN KÜTÜPHANELER
Araştırmaya göre, Bağdat'ta bulunan 41 kütüphanede 1279'u Türkçe olmak üzere toplam 53 bin 22 el yazması korunuyordu.
Bağdat'taki kütüphaneler arasında el yazmaları açısından en zengini ''Saddam El Yazmaları Kütüphanesi''ydi. Bu kütüphanede, 786'sıTürkçe olmak üzere toplam 40 bin 214 el yazması yer alıyordu.
Ayrıca Bağdat'taki Evkaf Kütüphanesi'nde 5 bin 147, Naji Mahfuz Koleksiyonu'nda 662, Qadiriya Kütüphanesi'nde ise 1544 el yazması korunuyordu.
DİĞER KÜTÜPHANELERİ DE EL YAZMASI ZENGİNİYDİ
Öte yandan Basra'daki 3 ayrı kütüphanede 10'u Türkçe olmak üzere 2bin 114 eser yer alırken, Dohuk'daki bir kütüphanede 16, El Divaniye'de 2 ayrı kütüphanede 236, El Hilla'da 4 ayrı kütüphanede 86,Erbil'deki 2 kütüphanede 10'u Türkçe 50, Nasıriye'deki 3 kütüphanede 304, Samarra'daki 2 kütüphanede ise 41 el yazması bulunuyordu.
Kerbela'daki 19 kütüphanede ise çoğunluğu fıkıh, kelam, Kuran, mantık, felsefe, edebiyat, dil ve gezi konularında yazılmış Farsça ve Arapça 2 bin 337 el yazması yer alıyordu.
Kerkük'teki 5 kütüphanede 23'ü Türkçe toplam 117 yazma eser korunurken, Musul'daki 9 ayrı kütüphanede ise 135'i Türkçe olmak üzeretoplam 6 bin 810 yazma eser bulunuyordu.
Necef'deki 17 kütüphanede ise 20'si Türkçe toplam 12 bin 159 el yazması korunurken, Süleymaniye'deki 2 kütüphanede 17'si Türkçe toplam4 bin 430 el yazması, El Samava'da 11, Saddam'ın doğduğu kent olan Tıkrit'te 28, El Zubayir'de ise 25 el yazması yer alıyordu.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:56
